Landbouwvisie
"Goed boeren: competitief, complementair en circulair!" Dit document is een landbouwvisie, opgesteld door een groep van meer dan 30 boeren van Goeree-Overflakkee. Het is geen protest, maar juist een positieve uitnodiging aan overheden, natuurorganisaties en andere partijen om samen te werken aan een duurzame toekomst voor de landbouw op het eiland. De boeren willen de druk om te verduurzamen zien als een kans om samen ambitieuze doelen te stellen.
De Kracht van Goeree-Overflakkee
De landbouw op het eiland is zeer succesvol. Dit komt door de unieke combinatie van vruchtbare zeeklei en de beschikbaarheid van zoet water. Hierdoor behoren de boeren op Goeree-Overflakkee tot de wereldtop wat betreft opbrengst per hectare. De visie bouwt voort op drie belangrijke pijlers:
- Competitief: De landbouw op het eiland is innovatief en haalt hoge opbrengsten. De boeren willen deze koppositie behouden en verder uitbouwen.
- Complementair: Akkerbouw en veeteelt vullen elkaar aan. Veehouders leveren mest die de bodem voor akkerbouwers verbetert, wat een natuurlijke vorm van kringlooplandbouw is.
- Circulair: De boeren willen kringlopen van voedingsstoffen en energie zo veel mogelijk sluiten. Emissies van bijvoorbeeld stikstof zijn een verlies voor zowel de natuur als de portemonnee.
Ambities voor de Toekomst
De visie beschrijft een aantal concrete opgaven en ambities voor de komende jaren. De rode draad is dat bodem en water altijd de basis zijn en sturend moeten blijven.
- Bodem als een batterij: De boeren willen de bodemvruchtbaarheid verder verbeteren. Een gezonde bodem kan voedingsstoffen en water beter opnemen, vasthouden en weer afgeven aan de planten. Dit willen ze bereiken met datagedreven landbouw: door precies te meten wat de bodem nodig heeft, kunnen ze gerichter bemesten en het gebruik van kunstmest verminderen. Het verhogen van organische stof in de bodem is hierbij cruciaal.
- Slim omgaan met water: De zoetwatervoorziening is een grote kracht, maar ook kwetsbaar door klimaatverandering. De boeren willen de 'sponswerking' van de bodem vergroten, zodat deze meer water kan vasthouden. Ook willen ze meer eigen controle over het waterpeil op hun percelen, een principe dat "Boer aan het roer" wordt genoemd. Wat betreft waterkwaliteit willen ze niet alleen de uitstoot van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen minimaliseren, maar ook samen met de overheid kijken naar het zuiveren van rioolwater, zodat dit veilig gebruikt kan worden voor irrigatie.
- Verminderen van emissies naar de lucht: De landbouw wil de uitstoot van ammoniak, methaan en lachgas sterk verminderen. Dit kan door aanpassingen in het veevoer, het slimmer omgaan met mest (bijvoorbeeld door het direct te scheiden of te vergisten tot biogas) en het verbeteren van de stikstofkringloop in de bodem.
- Versterken van biodiversiteit en landschap: Door de ruilverkaveling in het verleden zijn veel kleine landschapselementen verdwenen. Veel boeren willen actief helpen om de biodiversiteit te herstellen, bijvoorbeeld door bloemrijke akkerranden aan te leggen en te beheren. Ze willen dit doen als partner in landschapsbeheer, in goede samenwerking met natuurorganisaties en met duidelijke, langdurige afspraken.
- Energie: De ambitie is om als agrarische sector energieneutraal te worden door het gebruik van zon, wind en biomassa. Ook willen ze koolstof vastleggen in de bodem, wat helpt tegen klimaatverandering.
Samenwerking is de Sleutel tot Succes
De visie benadrukt continu dat deze ambities alleen haalbaar zijn door intensieve samenwerking. De boeren willen structureel overleggen met de gemeente, het waterschap, de provincie en natuurorganisaties. Een belangrijk principe hierbij is "joint fact finding": samen onderzoek doen en feiten vaststellen, zodat beslissingen worden genomen op basis van gedeelde kennis en wederzijds vertrouwen. Door samen op te trekken, kan de landbouw op Goeree-Overflakkee een koploper blijven in een duurzame en economisch sterke voedselproductie.